Positieve energie in crisistijd: wat zegt lopend onderzoek hierover?

Met hoeveel energie is Nederland momenteel aan het werk? En wat is de invloed van de crisis hierop? Nu de Minister-President gisteravond voor 7,8 miljoen televisie-kijkers aankondigde dat de intelligente lockdown nog langer duurt, zijn het vragen die elke professional bezig houden.

Vragen die we willen beantwoorden dankzij de nationale enquête ‘Energie van werkend Nederland in coronatijd’, waarover we vorige week al schreven. Je kunt deze enquête nog tot vrijdagavond 18.00 uur invullen. Tot die tijd zullen we met je delen wat we al kunnen leren uit andere onderzoeken.

Hans van der Loo, Patrick Davidson & Eduard van Brakel

 

De energie van medewerkers is in de huidige crisisomstandigheden belangrijker dan ooit. Hoe voorkom je stress als gevolg van onzekerheden? Hoe zorg je ervoor dat mensen ondanks alles veerkrachtig blijven en met voldoende positieve energie aan de slag gaan? Nu en in de aanstaande anderhalvemetereconomie?

Met behulp van de nationale enquête proberen wij hier antwoord op te krijgen. We verwachten hier volgende week al de eerste uitkomsten te delen.

Eerst zetten wij in deze blog, terwijl de enquête nog loopt, de bevindingen van ander lopend onderzoek alvast op een rij.

Werkgeluk verdwijnt achter de horizon

Het coronavirus heeft een daverende klap veroorzaakt die een negatieve uitwerking heeft op het werkgeluk. Dit blijkt uit langlopend onderzoek van de Erasmus Universiteit (Erasmus Happiness Economic Research). Het geluksniveau is gedaald van een rapportcijfer 7,5 naar een 6,3. Dat is de grootste daling die ooit zichtbaar was.

Bijna driekwart (71%) noemt de effecten van corona negatief. Dat geldt met name voor wat betreft sociale relaties (84%), vrijetijdsbesteding (72%) en financiële zekerheid (66%). Ook achteruit hollende lichamelijke gezondheid (43%) en dalende mentale gezondheid (35%) zijn veelgenoemde negatieve energiebronnen.

Als we kijken naar groepen waar de negatieve gevoelens het meest wijdverbreid zijn, dan springen werkenden met een los arbeidscontract (ZZP, uitzendkrachten) en ouders die hun kinderen thuisonderwijs geven eruit.

 

“Nu de lockdown nog langer duurt is het belangrijk om te begrijpen met hoeveel energie we dagelijks aan de slag gaan”

 

Ook lichtpuntjes volgen Erasmus-onderzoek

Is het alleen maar kommer en kwel of brengt ook positieve werkeffecten met zich mee? Dat laatste is zeker het geval. In dit verband wordt veelal gewezen op toenemende rust en een hogere mate van ontspanning. Meer tijd hebben voor jezelf en je naasten. Aandacht voor andere activiteiten naast je werk (zoals klussen en bakken). Minder jachtig en gestrest door het leven gaan.

Het feit dat er in economische zin aan de noodrem is getrokken, heeft dus niet alleen negatieve gevolgen. Het leidt ook tot een weldadige gemoedsrust. Althans voor de groep mensen die het zich kan permitteren en die haar of zijn mindset erop heeft ingesteld. De volgende week te presenteren uitkomsten van de Nationale Enquête zullen duidelijk maken hoe groot die groep eigenlijk is.

 

Autonome versus afhankelijke medewerkers

Zoals wij in de voorgaande blog berichtten, doet TNO momenteel onderzoek naar de effecten van corona op het dagelijks leven. Via een app polst TNO dagelijks 600 Nederlanders in hoeverre de crisismaatregelen van invloed zijn op hun werkleven.

De eerste resultaten suggereren een scheidslijn tussen werkenden die vanuit zelfgekozen ambities het heft in eigen hand genomen hebben en werkenden die zomaar wat verloren ronddobberen.

De eerste groep van autonomen kenmerkt zich door een hoge mate van positieve energie kenmerken, terwijl de laatstgenoemde groep van afhankelijken eerder door lage en negatieve energie worden gekenmerkt.

Hoe kan het aantal autonome werkenden worden vergroot? Door aandacht aan iedere werknemer te besteden en deze op basis van maatwerk te ondersteunen. Dat laatste betekent concreet dat je mensen meer ruimte geeft om hun tijd in te delen, hun taken naar eigen believen te smeden (‘job crafting’) en de mogelijkheden biedt om niet-werkgerelateerde taken (thuisonderwijs geven aan kinderen, zorgen voor hulpbehoevende en zieke ouders) te verrichten.

 Hoe kan het aantal autonome werkenden worden vergroot?

Hoewel dit verder niet met feitelijke gegevens wordt onderbouwd, stellen de onderzoekers van TNO dat faciliteren en ondersteunen van de kant van en organisaties gepaard gaan met groeiende gevoelens van autonomie en verbinding onder werknemers. Het klinkt aannemelijk, maar we zouden het graag aan de hand van cijfers willen aflezen.

Dat geldt ook voor wat betreft de procentuele verdeling tussen autonome en afhankelijke werkenden. Ook daar kan TNO geen verdere indicatie over geven. Op resultaten van de Nationale Enquête hopen we dat wel te kunnen doen.

 

Empathisch of activistisch leiderschap?

Nu we het toch over leiderschap hebben: er zijn nogal wat adviseurs en coaches die de crisis aangrijpen om op een versnelde doorbraak van ‘empathisch leiderschap’ te wijzen. Maar zal dat ook daadwerkelijk gebeuren? Niet wanneer je empathisch leiderschap uitsluitend associeert met het vertellen van inlevende (‘ik leef met je mee’) en welluidende, maar nietszeggende boodschappen (‘het komt wel goed’). Daar zitten werknemers momenteel niet op te wachten.

“Medewerkers willen dat leiders transparent zijn en vertellen waar het op staat”

Wat ze wél verwachten van hun leiders: dat ze transparant zijn en eerlijk vertellen waar het op staat. Dat zij anderen vertrouwen geven om de juiste uitdagingen (niet te hoog, niet te laag) op te pakken. Dat actief met mensen in gesprek gaan over cruciale issues en brandende vraagstukken als thuiswerken. Dat ze de zaken niet dramatischer, maar ook niet mooier voorstellen dan ze zijn. Kortom, dat leiders zich van hun activistische kant laten zien en hun medewerkers stap voor stap meenemen naar de onbekende wereld van het nieuwe normaal.

Ook benieuwd naar de resultaten van de Nationale Enquête? Op donderdag 30 april worden ze op deze site gepubliceerd. En mocht je het nog niet hebben ingevuld, click dan hier.

 

Wil je meer weten over het onderzoek?

• Wat is energie?
• Hoe meet je energie?
• Andere veel gestelde vragen over onderzoek naar energie & werk.
• Over de nationale enquête naar de energie van werkend Nederland: lees de blog van vorige week.

Of heb je een specifieke vraag? Neem gerust even contact op met een van ons.

Hans van der Loo, Patrick Davidson & Eduard van Brakel

 

Verder lezen over werk en energie?

In het boek ‘Werkvuur: hoe energieke mensen & teams positieve impact maken’, uitgegeven door Boom uitgevers, beschrijven Davidson en Van der Loo hoe de toekomst van werk eruit kan zien. En welke rol energie daarbij speelt. Dit doen ze door de geschiedenis van werk en de resultaten van actueel onderzoek onder de loep te nemen.

Werkvuur, genomineerd voor Managementboek van het Jaar 2020, is gebaseerd op meerjarig onderzoek aangevuld met interviews, in binnen- en buitenland, met wetenschappers (Harvard, Princeton, Stanford, NYU Stern, MIT, e.v.a.), schrijvers (New York Times, Fortune, NRC), inspirerende professionals (bijvoorbeeld in zorg en onderwijs) en enkele visionaire ondernemers (o.a. Zoku, Voys, The Next Web).