Hoe je fietsend je hoofd verzorgt (interview met psycholoog Martijn Veltkamp)
Onlangs gingen we naar de boekpresentatie van Martijn Veltkamp, van wie wij eerder al met veel plezier het boek ‘De verborgen motor, over de psychologie van het wielrennen’ lazen. In zijn nieuwste boek ‘Leven in cadans’, uitgegeven door Bram Bakker, legt hij uit hoe je fietsend je hoofd kunt verzorgen. We stelden na afloop van de lancering Martijn enkele vragen.
Waarom heb je dit boek geschreven?
“Ik hoop dat mijn boek mensen stimuleert om weer meer te gaan bewegen. Want als je de krant openslaat dan zie je dat we minder en ook minder goed bewegen dan voorheen. Zelfs onze kinderen! En beweging is enorm belangrijk voor een mens. Daarnaast wilde ik laten zien dat sporten, en dan met name fietsen, je geest stimuleert en dat je al fietsend je stemming kan verbeteren en zelfs stress kunt verlagen.”
Hoe werkt dat dan?
“Dat is precies de vraag die ik mezelf stelde voor ik begon met schrijven. En dus heb ik via een fietsers-website een onderzoekje gedaan onder zo’n 300 mensen, fietsers en niet-fietsers. Naast dit praktijkonderzoekje heb ik er literatuur bij gehaald om te zien wat wetenschappelijke onderzoeken zeggen. Uit het eigen onderzoekje, met daarin vragen als ‘ik ga er vanuit dat het iets goed gaat’, bleken fietsers optimistischer en ook meer rust te ervaren. De echt wetenschappelijke onderzoeken laten daarnaast zien dat sporten en bewegen goed voor je zijn. Wat betreft fietsen, kun je stellen dat het je helpt om, bijvoorbeeld na een pittige werkdag, negatieve emoties van je af laten glijden. Fietsend is er bovendien ruimte om je gedachten te laten afdwalen en soms zelf in een bijna meditatieve cadans te komen.”
“Na een pittige werkdag negatieve emoties van je af laten glijden door te fietsen”
Fietsen als meditatie?
“Zo kun je dat zeker zien, ja. Je doorloopt drie stadia tijdens het fietsen, zo hebben Spaanse wetenschappers ontdekt. Wanneer je net op pad bent dan zit je hoofd nog vol met gedachten over je werk of wat je thuis nog moet doen. Dat noemen we niet-taakgerelateerd want je hebt het niet nodig voor je fietstocht. In de volgende fase wisselen taakgerelateerde en niet-taak gerelateerde gedachten elkaar af. In de derde fase ben je te moe om nog actief bezig te zijn met andere zaken dan het fietsen. Op die manier fiets je dus lekker je hoofd leeg. Negatieve emoties kun je op die manier van je ‘af fietsen’.
Zelf weet ik nu ook hoe fietsen me kan helpen om belangrijke beslissingen te nemen. Die neem ik niet langer zittend achter een bureau. Soms moet je een beslissing even uitstellen en je brein even de tijd geven. Door dan te gaan fietsen laat je je onbewuste brein gewoon doordenken en dat verklaart waarom je soms tijdens het fietsen van die ingevingen hebt.”
Kan fietsen je creativiteit vergroten?
“Fietsend kun je beter ordenen en nieuwe inzichten opslaan in je geheugen. Dat zijn twee belangrijke voorwaarden voor creativiteit. Het belangrijkste daarbij is volgens mij dat je op deze manier naast ratio ook emotie een plek geeft. Als je van achter je bureau creatief wilt zijn, blijf je vaak op een paar gedachtes hangen: Je loopt tegen de beperkingen van je rationele bewustzijn aan. Fietsend denk je meer onbewust na waarbij je meer informatie mee kunt nemen, je associatiever wordt, en rationele informatie gekoppeld is aan je onbewuste gevoel: vind ik dit belangrijk?
“Fietsen helpt om te relativeren en tegelijkertijd gevoelens te verwerken”
Een van de mensen die ik interviewde bijvoorbeeld was Marijn de Vries, journalist en oud-wielrenner. Zij legde uit dat voor haar de cadans waarin ze fietst haar helpt om te relativeren en tegelijkertijd haar gevoelens te verwerken. Op die manier kan zij ook meer op gevoel keuzes maken. Creativiteit wil zeggen dat je op basis van een heleboel bouwsteentjes iets nieuws maakt; daarbij zijn alle associaties en emoties ook belangrijk, en niet alleen die paar gedachten die je bewustzijn zo bezig houden.”
Je schrijft over een kunstenaar die aan ‘fotografietsen’ doet…
“Kunstenaar Kees Wennekendonk is een van de tientallen mensen die ik geïnterviewd heb om te begrijpen welke betekenis fietsen voor mensen heeft. Kees gebruikt zijn fietstochten nabij Utrecht om te ‘fotografietsen’ Hij fotografeert dan tijdens fietstochten waarin hij zijn hoofd probeert leeg te maken. Naast de fysieke inspanning die hij zelf levert, doen ook de indrukken van de natuur om hem heen dan hun werk. Resultaat is dat je je hoofd echt leeg kunt maken. Ik zou het echt heel mooi vinden als na het lezen van dit boek meer mensen de fiets pakken. Naar het werk of naar de supermarkt. Het is niet alleen leuk maar dus ook goed voor je…”
Onze boekbespreking van ‘Leven in Cadans, hoe je fietsend je hoofd kunt verzorgen’verschijnt hier binnenkort. In dit boek vind je natuurlijk nog veel meer interessante zaken. De combi van persoonlijke verhalen en wat de wetenschap ons al kan vertellen, maakt het tot een leuk boekje voor de vakantie. Met gelukkig geen ‘Postbus 51-toontje’ bij de boodschap dat fietsen goed voor je is. Veltkamp laat zien wat fietsen voor mensen betekent en deelt dat met een ieder die daar open voor staat. Zie ook onze bespreking van Martijns vorige boek,‘De verborgen motor, over de psychologie van het wielrennen’.
OVER DE SCHRIJVER
Psycholoog Martijn Veltkamp houdt zich bezig met onderwerpen als motivatie, prestatie en gedragsverandering. Zijn nieuwe website is http://www.hiddenmotor.nl/.
OVER DE LEZER
Patrick Davidson: gefascineerd door mensen en teams die zichzelf continu overtreffen onderzoekt Patrick binnen organisaties waar mensen energie van krijgen en waar ze energie lekken. Patrick leest, spreekt en schrijft hierover, onder meer in het boekje Waar haal je de energie vandaan?dat hij samen met Hans van der Loo uit bracht in 2016. Van deze bestseller zijn alweer vier drukken verschenen. Momenteel werken Davidson en Van der Loo aan meerdere boekprojecten. Ze reizen daarvoor de wereld over om te leren van mensen en organisaties die elke dag werken aan een betere wereld.