Sterker met stress? (Deel I)

Artikel (Deel I) | Mirjam van Roer en Patrick Davidson

Stress. Het verhoogt je hartslag, versnelt je ademhaling en verhoogt je spierspanning. Werkend Nederland heeft er last van: maar liefst een derde van het werkgerelateerde verzuim wordt er door veroorzaakt. Een reden voor Minister Asscher om op kruistocht te gaan en er onlangs voor de tweede maal een campagne en overheidsgelden aan te wijden: De Week van de Werkstress.

In dit tweeluik laten we zien dat stress ook positieve kanten heeft, dat je zelf invloed hebt op de effecten van stress en dat we op veel plaatsen niet slim bezig zijn als het gaat over aanpakken van stress. In deel II dat morgen verschijnt, sluiten we af met de drie stappen waarmee je sterker wordt met stress en onderbouwen dat met cijfers.

“Werkstress leidt jaarlijks tot ruim een derde van alle verzuimdagen in ons land”

Het omgekeerde van stress: veerkracht

De belangrijkste oorzaken van stress zullen je bekend voorkomen. Samengevat: het hoge tempo in onze maatschappij (kan ik wel aanhaken?), toegenomen onzekerheid door een veranderde arbeidsmarkt (heb ik wel werk straks?), een complexere wereld met meer dynamiek waarin de gevraagde prestaties alsmaar toenemen. En we worden dagelijks geconfronteerd met een grote hoeveelheid aan prikkels. Een extra uitdaging om daar goed mee om te gaan, met name omdat ons stress-systeem dusdanig is afgesteld dat het liever te vaak dan te weinig reageert.

De vraag is hoe gaan we hiermee om? Laten we eens beginnen met wat organisaties en leidinggevenden doen. Het goede nieuws is dat op veel plaatsen het bewustzijn er is dat je veerkrachtige medewerkers nodig hebt om deze hedendaagse uitdagingen aan te kunnen. Medewerkers die vitaal, flexibel, creatief en ondernemend zijn. Die open staan voor ontwikkeling en groei. Dat willen we inderdaad. Maar hoe denken ze dat voor elkaar te krijgen?

In veel gevallen is de eerste stap een vitaliteitsprogramma opzetten waardoor mensen gezonder zouden eten, beter zouden slapen en dus fysiek fitter zouden worden. Of dat zo is? We durven het te betwijfelen. Vaak wordt dit soort programma’s top down opgezet en daarmee ga je voorbij aan de belangrijkste persoon in dit geval: de werknemer zelf. Toch is dat wat op veel plaatsen gebeurt: ‘eet gezond, zorg dat je goed slaapt’. Wat ook niet helpt is dat de medewerker waarvan topprestaties worden verwacht nog voornamelijk in (ouderwetse) omgevingen werkt. Omgevingen waar planning & controle en snijden in kosten de credo’s zijn. Kortom, meer eisen van je mensen maar niet de juiste aanpak, met haar eigen stressrepertoire als gevolg (zie daartoe hieronder ook cijfers uit een recent onderzoek van TNO naar werkstress).

In deel II sluiten we af met de drie stappen waarmee je de situatie ombuigt en zelfs sterker wordt met stress. Sterker met stress? Jazeker. Het vergt allereerst dat je de bestaande aanpakken eens nuchter beschouwt én leert van onderzoeken. Vervolgens gaan we in drie stappen de situatie ombuigen…..

Wanneer spreken we nu eigenlijk over werkstress? 

Dit doen we bij dagelijkse dingen zoals tijdnood, veel e-mails en overvolle To Do lijsten. Maar ook bij intimidatie, agressie of pesten op het werk. En bij onzekerheid over de voortzetting van een baan, het moeten halen van deadlines, het geven van een presentatie en te weinig autonomie in het uitvoeren van je werk. En dan hebben we het nog niet over de werk-privé balans. Duidelijk, de ene werkstress is de andere niet.

De gevolgen van stress?

Over de gevolgen is men evenmin eenduidig. Daar waar acute stress van tijdelijke duur is en veelal een positief effect op de prestatie heeft, is de stress waarover veel geschreven wordt, de variant die tot chronische ‘overspanning’ leidt en de inzetbaarheid en gezondheid negatief beïnvloedt. Deze laatste is waarschijnlijk ook de stress waar minister Asscher op doelt.

Waar ons stress-systeem primair bedoeld is om ons uit bedreigende situaties te redden, is ditzelfde stress-systeem nu zelf bedreiging nummer een geworden voor onze inzetbaarheid en gezondheid.

Uit onderzoek van TNO blijkt dat werkstress jaarlijks tot 36% van alle verzuimdagen in ons land (7,5 miljoen verzuimdagen ten gevolge van stress) leidt. Wat een verlies aan werkkracht. Verder lopen meer dan een miljoen mensen jaarlijks het risico op een burn-out en andere werkgerelateerde psychische aandoeningen.

Over de auteurs

Mirjam van Roer

Mirjam is eigenaar van Work Empowered! en verbonden aan EnergyFinder waar ze individuen en teams helpt om vanuit energie en gedrag tot prestatieverbeteringen te komen. Ze heeft een bewezen track record op het gebied van vitaliteit, gedragsverandering en human performance, ook als leidinggevende.

“Verhoog je prestatie door naast hard te werken vooral ook regelmatig ‘hard’ te rusten, voor veel mensen is dit laatste de grootste uitdaging.”

Patrick Davidson 

Patrick is als mede-eigenaar van EnergyFinder gespecialiseerd in het (helpen) realiseren van prestatiesprongen. Hij is mede-auteur van het boek Waar haal je de energie vandaan?

“Als je de door jou gewenste prestatie, net als een topsporter, visualiseert en centraal stelt in alles wat je doet, dan vergroot je de kans dat je je dromen realiseert en dat is de beste bron van energie.”