Zelfdiscipline: hoe je energie krijgt door te werken met een doel voor ogen
Wat is de basis van prestaties en succes? Wanneer je deze vraag stelt, is de kans groot dat verwezen wordt naar factoren als ‘passie’, ‘talent’ of ‘purpose’. Een term zul je vrijwel niemand spontaan horen noemen en toch is deze het belangrijkst van allemaal: zelfdiscipline.
Dan hebben we het niet over militaire kadaverdiscipline of blinde gehoorzaamheid. We hebben het over zelfdiscipline oftewel het vermogen om je op zelfgekozen doelen te richten, je niet door allerlei ruis te laten afleiden en voortdurend de vinger aan de pols te houden als het gaat om het bepalen van vooruitgang. In deze blog leggen we je uit wat zelfdiscipline is, waarom het zo belangrijk is én hoe je het ontwikkelt.
ZELFDISCIPLINE, WAT IS DAT?
Simpel gezegd, gaat het erom dat je korte termijnafleidingen en geneugten ondergeschikt weet te maken aan de realisatie van een of enkele lange termijndoelen die je bijzonder belangrijk vindt.
In de kern gaat het bij zelfdiscipline om drie dingen:
- Het bepalen, kiezen en visualiseren van een bijzonder belangrijk doel.
- Het zonder afleiding en diep geconcentreerd naar dat doel toewerken.
- Het werken met een motiverend scorebord: regelmatig meten en bespreken van je voortgang.
“Zelfdiscipline: in deze blog leggen we je uit wat het is, waarom het zo belangrijk is én hoe je het ontwikkelt”
WAAROM IS ZELFDISCIPLINE VAN BELANG?
In het verleden hebben we vaak meer aandacht aan motivatie dan aan zelfdiscipline besteed. Passie, creativiteit en wendbaarheid werden als randvoorwaarde voor het behalen prestaties gezien. Dat is niet zozeer fout, als wel het halve verhaal. Om te presteren heb je naast motivatie ook zelfdiscipline nodig. Anders vlieg je onherroepelijk uit de boek. Zeker in een wereld vol dynamiek, onzekerheid, complexiteit en ambiguïteit (‘VOCA’).
Het aantal keuzemogelijkheden waar we ieder moment voor gesteld zijn, is enorm. Bovendien is het aantal prikkels waaraan wij – met name door nieuwe digitale technologie – worden blootgesteld explosief gestegen. Er is dus afleiding genoeg. Tegelijkertijd neemt het onvermogen om je op belangrijke taken te concentreren zo langzamerhand epidemische vormen aan. Dat wordt onder andere aangetoond door ons jaarlijkse onderzoek naar de ‘Energie van werkend Nederland’. In het onderzoek van 2018 geeft maar 35% van de ondervraagden aan over voldoende vermogente beschikken om geconcentreerd te werken en zich niet door bijzaken te laten afleiden. Een iets hoger percentage, maar altijd nog een minderheid van 42% gaf aan regelmatig haar of zijn voortgang te meten en te bespreken. Dat zijn dramatische cijfers die aangeven dat er in de uitvoering heel wat energie verloren gaat. Zonder dat men er vaak erg in heeft.
Het gevolg hiervan: doordat men de aandacht steeds naar andere dingen verlegt en vaak met duizend-en-één dingen bezig is, lukt het niet om taken in de gestelde termijn af te maken. Of men moet nóg harder werken om zijn doelen te halen, met alle stress van dien.
HOE ONTWIKKEL JE ZELFDISCIPLINE?
In het verleden werd vaak gedacht dat zelfdiscipline een aangeboren karaktertrek was, een kracht die je al dan niet bezat en waarop je in moeilijke tijden een beroep kon doen. Tegenwoordig zijn we eerder geneigd om het als een spier te zien die vermoeid kan raken, maar die je ook kunt trainen. Dat trainen doe je ten aanzien van drie deeldisciplines: het focussen op een of enkele doelen, het zonder afleiding er naartoe werken en het meten en bespreken van voortgang. We lopen de drie deeldisciplines kort langs:
- Focus op een belangrijk doel
De eerste deeldiscipline behelst het focussen op een of enkele bijzonder belangrijke doelen. Het is de kunst om in de zee van mogelijkheden een doel te kiezen dat voor jou (en anderen) bijzonder belangrijk is. Het gevolg hiervan is dat je energie niet langer alle kanten opvliegt, maar op een vast eindpunt wordt gericht. Vergelijk het met een laserstraal: die is in staat om lichtstralen zodanig te bundelen dat deze door dwars door moren of stalen objecten gaan. Wie zich op een of twee doelen weet te richten, loopt de grootste kans om zijn doelen ook daadwerkelijk te realiseren.Naarmate het aantal doelen groter wordt, wordt de kans steeds kleiner dat je ze realiseert. Hoewel we dit natuurlijk ergens in ons achterhoofd wel weten, gaat het in de praktijk vaak fout. Dat heeft deels te maken met druk uit de buitenwereld (‘we kunnen hier niet aan voorbijgaan’), deels door ambities van leidinggevenden aan de top (‘willen is kunnen’), deels door het feit dat hard werken status geeft (‘druk, druk, druk’), het onvermogen om prioriteiten te stellen (‘alles is even belangrijk’) of de angst op het verkeerde paard te wedden (‘laten we dit doel er ook bijnemen, dan zijn we safe’). Hoe begrijpelijk het is, probeer je met alle macht te verzetten tegen de neiging om meerdere doelen tegelijkertijd na te jagen. Richt je op één ding. Stel jezelf de vraag waarom dit ene doel zo belangrijk voor je is, wat het precies inhoudt en wat de effecten zijn wanneer je je doel hebt bereikt. Probeer dit zo helder en levendig mogelijk te visualiseren.Maak in gedachten een filmpje van je doel en de manier waarop je het denkt te realiseren.
- Weersta afleidingen
De tweede deeldiscipline draait om het vermogen om afleidingen te weerstaan, uitstelgedrag te voorkomen, geduld te betrachten wanneer dingen niet een-twee-drie lukken en veerkracht te tonen wanneer het tegenzit. Het gaat hier vooral om het vertonen van bepaalde gedragingen die je helpen om je doel te realiseren. Afhankelijk van de vraag je het gewenste gedrag al vertoont of dat je je het nog eigen moet maken, zal je meer tijd en energie in de gewenste gedragsverandering dienen te investeren. Wat daarbij komt kijken, hebben wij in deze korte blog over effectieve gedragsverandering aangegeven.
Wat zijn ondersteunende middelen die je hierbij kunt gebruiken? In zijn boek ‘Diep werk’ noemt Carl Newport er meerdere: totale afzondering of op bepaalde momenten afsluiten van omgevingsprikkels om geconcentreerd te werken (in stiltecabine of thuiswerken als de kantoortuin te rumoerig is, je smartphone buiten het zicht leggen), maar ook vrije momenten gebruiken om in diepe concentratie aan een lange klus te werken. Productiviteitsexpert Chris Bailey noemt in zijn boek ‘Hyperfocus’ onder meer het uitschakelen van de automatische piloot, waardoor je je gedachteloos aan afleidingen overgeeft, het voorkomen van uitstelgedrag door meteen met een vervelende klus te beginnen (en anderen vragen jou daaraan te herinneren) en het doorzetten op moeilijke momenten door de eindbestemming voor ogen te halen. Onderstaand filmpje, de Marshmallow Test (bekend van onderzoek door Walter Mischel) laat zien hoe je afleiding en verleiding kunt weerstaan.
- Werken met een motiverend scorebord
De derde deeldiscipline heeft te maken met het meten en bespreken van de voortgang die je hebt gemaakt. In hun boek ‘The Progress Principle’ stelt de Amerikaanse onderzoekster Theresa Amabile dat het boeken van progressie op je werk de meest krachtige energiebron is waarover je kunt beschikken. Tenminste als de voortgang als betekenisvol wordt ervaren. Want het gaat erom dat je werk bijdraagt aan een doel dat bijzonder belangrijk voor je is.
Hoe kun je ervoor zorgen dat je optimaal gebruik maakt van deze energiebron? In de eerste plaats door je voortgang te meten. Het beste gebeurt dit aan de hand van een motiverend scorebord dat je in een oogopslag laat zien of je aan de winnend of verliezende hand bent. Denk in dit verband aan het scorebord bij een voetbalwedstrijd bij een voetbalwedstrijd. Dat laat twee zaken zien die het gedrag van de spelers en het team kunnen sturen: de score en de tijd die resteert om daar iets aan te veranderen. Naast het ontwerpen van een simpel, inspirerend en doeltreffend scorebord gaat het daarnaast natuurlijk ook om het creëren van een vast ritme van verantwoording, dat dient om de resultaten te bespreken, te leren van successen en mislukkingen, nieuwe afspraken te maken en eventuele ondersteuning te activeren.
EN DUS?
- Het is te verwachten dat zelfdiscipline de komende tijd tot een van de organisatorische kernthema’s zal uitgroeien.
- Zelfdiscipline voorkomt energieverlies en stress bij de realisatie van gewenste doelen.
- Met zelfdiscipline ben je niet alleen productiever, maar houd je bovendien nog energie over.
POWERCLASS ZELFDISCIPLINE – WERKEN MET EEN DOEL VOOR OGEN
Om met meer energie te werken en energieverlies tegen te gaan, heeft EnergyFinder een powerclass ontworpen die je in staat stelt om actief en in korte tijd (24 uur gerichte training) met de hierboven genoemde deeldisciplines en principes van zelfdiscipline aan de slag te gaan.
In twee sessies (in totaal drie dagdelen) en daartussen drie weken zelfstandig (maar met ondersteuning) aan de slag gaan, krijg je gedurende de powerclass het beslissende duwtje in de rug om voortaan met een doel voor ogen en zonder afleidingen je gewenste prestaties te realiseren. Jouw eigen situatie staat centraal en je leert dan ook om de inzichten uit wetenschap en best practices meteen zelf toe te passen in je eigen context. Leren, experimenteren en realiseren gaan zo samen.
Meld je nu aan voor de powerclass Zelfdiscipline die we op 31 mei en 21 juni verzorgen in Amsterdam. Of wil je deze met je team volgen, neem dan contact op via een mailtje aan info@energyfinder. Dan nemen we meteen contact met je op.
OVER DE AUTEURS
Hans van der Loo en Patrick Davidson zijn de oprichters van EnergyFinder en auteurs van diverse bestsellers. Hun werk is in zes talen gepubliceerd. Deze zomer verschijnt het boek Werkvuur waarin je kunt lezen hoe energieke mensen & teams positieve impact maken. In dat boek beschrijft het duo waarom onze manier van werken niet meer werkt, kijken ze vooruit naar de toekomst van het werk en geven ze je enkele handige tools om je soft skills keihard in te zetten.
VERDER LEZEN?
- Cal Newport: Diep werk
- Chris Bailey: Hyperfocus
- Therese Amabile: The Progress Principle
- Onderzoekswhitepaper bij het Jaarlijks onderzoek naar de energie van werkend Nederland (Van der Loo & Davidson, 2018).
- Infographic bij het Jaarlijks onderzoek naar de energie van werkend Nederland (Van der Loo & Davidson, 2018).
- Meer informatie over de powerclass Zelfdiscipline: werken met een doel voor ogen.
